Tag: Papenslag

Sterrenkijkavond in sneeuw gesmoord

PAPENSLAG (van onze verslaggever) – Voor het eerst sinds tijden was onze club weer eens compleet met vijf man sterk aanwezig op onze geliefde waarneemplek Papenslag. Een waarneemplek die inmiddels ernstig wordt bedreigd. Enfin: nu lag het veld er nog weids, ongerept en verlaten bij onder een vriendelijk vijf dagen oud maantje. Alles wees op een vorstige maar ook ouderwets gezellige waarneemnacht. Bovendien was dit het weekeinde van de Landelijke Sterrenkijkdagen én was het nog helder ook. Wie wil er dan nog verstek laten gaan?

Al rond achten stonden minstens vijf auto’s en even zoveel optische hulpmiddelen paraat langs het veelbesproken wegje tussen de kale akkers. Hoewel Marten enkel zijn sigaren had meegenomen compenseerde Paul daarvoor met twee opstellingen: een dslr-camera op een Skywatcher Star Adventurer volgmontering naast een twaalfduims truss dobson van het merk Explore Scientific.

Paul II pakte uit met Japans geweld: hij had zijn gloednieuwe Takahashi Mewlon 180 bij zich op zijn EM-11-montering van hetzelfde prestigieuze merk. De verslaggever volstond met een TSA-102  lenzenkijker – ook al een Takahashi – maar dan op een Vixen Super Polaris. Marcel had vanuit het verre zuiden zijn 10-duims push to-dobson van het merk Orion meegenomen. Toen alle apparatuur eenmaal opgesteld en aangesloten was, was het allereerst tijd voor een koffietafel met een keur aan zoete versnaperingen. Totdat we merkten dat de hemel was dichtgetrokken en een eerste sneeuwvlokje zich meldde.

Het zat al in het weerbericht: een heldere nacht met enkele wolkenvelden en een sporadisch buitje in het noordoosten. Wij gepokte en gemazelde waarnemers dachten dat het wel los zou lopen. Fout! Nog geen halve minuut later waanden we ons in een nachtelijke blizzard. Ook voor snel afbreken was het nu te laat. Enkel het openen van een kofferbak zou immers al leiden tot een sneeuwjacht in de auto. Uw verslaggever wist niets beters te bedenken dan een oude wollen autodeken over zijn kostbare optiek te draperen, die de telescoop wonderwel sneeuwvrij hield.

Alles wit: de velden, de auto’s, de telescopen, de koffietafel en de waarnemers zelf. Toen hield het sneeuwen op. De bewolking trok weg, de sterrenhemel hernam haar oude pracht en het maantje glimlachte minzaam om het aardse geploeter daar beneden. Aan de noorderkim meldde zich echter al een volgende cumulonimbus. Het waarneemplezier was ons wel vergaan: het was opruimen geblazen. De besneeuwde optiek verdween zo goed en zo kwaad als het ging in de diverse kofferbakken en het instrumentarium was sneller verdwenen dan het was opgebouwd.

Nu restte ons nog één optie: de gastronomische. Terwijl wij de sneeuw uit onze vouwstoeltjes klopten, diende Paul vanuit een besneeuwde kofferbak gasbehandelde Frankfurters op met een garnituur van gebakken uien. De andere Paul ontpopte zich als de sommelier van dienst en zorgde voor de Glühwein. Zo eindigden onze landelijke sterrenkijkdagen toch niet helemaal in een landerige deceptie. Het bleef nog lang onrustig op de Papenslagse sneeuwvelden.

Alle foto’s © Red Light Group

Papenslag weg??

Plannen voor mega-windturbines op Papenslag

Onlangs zijn er plannen bekend geworden om drie windturbines te plaatsen in de gemeente Lochem. Initiatiefnemers LochemEnergie, Walow BV en Pure Energie – onder de naam Windpark Papenslagweg – willen hiermee bijdragen aan een klimaatneutraal Lochem in 2050. Men spreekt over turbines met een ashoogte 180m en diameter 200m. En ze hebben gekozen voor de Papenslagweg. Niet verwonderlijk, immers, Papenslag is een afgelegen en ‘leeg’ gebied. Maar het is wel onze belangrijkste waarneemplek!

Plannen

Op 9 februari was er een infoavond, die wij hebben gemist omdat de plannen hier nog niet waren doorgedrongen. Het plan bevindt zich echter nog in een pril stadium. Er is nu nog geen vergunning aangevraagd of een andere officiële procedure opgestart. Men wil eerst in gesprek met de omgeving.

Ons belang

Wij van Redlightgroup beschouwen ons als belanghebbende. Wij gebruiken de aangewezen plek al jarenlang om met onze telescopen sterrenkundige waarnemingen te doen en de sterrenhemel te fotograferen. Wij zijn daarbij niet de enigen: “Papenslag” is een begrip in de wereld van de amateursterrenkunde en op menige heldere maanloze nacht reizen telescoopbezitters van heinde en verre toe om hier hun hobby te beoefenen.

Locaties als deze – ongestoord, weids uitzicht op de hemel, afgelegen en rustig, aardedonker en per auto bereikbaar – zijn uiterst zeldzaam in Nederland en nemen helaas in rap tempo af.

Onze zorgen

Wat ons zorgen baart is het volgende:

  • De molens zelf: met name de zuidelijke hemelhelft is van belang voor astronomische waarnemingen. Als de molens dicht bij de Papenslagweg komen te staan wordt ons zicht op het zuiden belemmerd en is het afgelopen met onze waarneemplek. Bij positionering van de molens verder noordwaarts is er nog steeds hinder, maar blijft de waarneemplek wellicht bruikbaar.
  • Obstakelverlichting: windmolens worden op allerlei manieren verlicht met al of niet knipperende rode lampen – met name ’s nachts – die fotografie van de sterrenhemel ernstig verstoren. Overigens is iedere vorm van verlichting fataal voor onze waarneemplek.
  • Bereikbaarheid: als de bouw van windmolens betekent dat het terrein ’s nachts wordt afgesloten voor auto’s, betekent dat het definitieve einde van onze waarneemplek.

Gemeld

De kans is groot dat het astronomische gebruik van deze plek helemaal niet bekend is bij de plannenmakers. Een waarneemplek als deze is uniek en het beschermen waard. Omdat men zich openstelt voor meedenken van betrokkenen, hebben wij ons als belanghebbende gemeld.

Nu wachten we de reactie af. Een waarneemplek als “Ons Papenslag” is uniek en het beschermen waard!

Wat vliegt de tijd!

14 Jaar Red Light Group

Vrijdagavond 11 Juli 2008 was de eerste bijeenkomst van de nieuwe waarneemclub Red Light Group. Nu 14 jaar later kunnen we terugkijken op 14 actieve jaren. Ook veel veranderingen; verhuizingen, werk en natuurlijk andere instrumenten en gadgets. Jaarlijks proberen we dit gezamenlijk te vieren, soms op een stoffig landweggetje met glühwein en warme worsten en de andere keer met een feestelijke BBQ.

Zaterdag 23-juli werd een landweg editie. I.v.m. de vakantie kon ons zuidelijke lid er niet bij zijn, de andere vier waren present op de welbekende waarneemlocatie. Na een bak koffie en de laatste nieuwtjes uitgewisseld te hebben was het tijd voor het opbouwen en waarnemen.

Pieter had zijn nieuwe Takahashi-optiek meegenomen en Marten een waardige tegenhanger ook van de firma Takahashi. Paul K. had zichzelf meegenomen en zelf had ik mijn net gerestaureerde 250mm Skywatcher bij me met de ASI air om het geheel aan te sturen. De bedoeling was om een nieuwe kans te wagen op de samenstand van bolhoop M10 en de komeet C/2017 K2 Panstarrs.

Meestal ben ik degene die veel te veel meesleept maar dit keer was dit iets gematigder. Helaas kwam ik erachter dat ik de 2” verleng-bus voor de focuser netjes thuis had laten staan… Deze was wel nodig om in focus te komen. Na wat rommelen met de aanwezige spullen is het uiteindelijk gelukt om het aan de praat te krijgen.

De shootout tussen beide takahashi telescopen was druk gaande zodat ik even tijd had om iets op te warmen in de kofferbak van mijn auto. De broodjes knakworst vielen goed in de smaak en na een mok glühwein en een sigaar was het tijd om stilaan de spullen weer in de auto’s te laden en huiswaarts te keren. Volgend jaar is het 15 jarig jubileum. Een mooi moment om wat groter uit te pakken met een BBQ of misschien wel een restaurant bezoek 😊

Clear skies!

Paul Colenbrander

Dickpics en ijsbloemen

PAPENSLAG (van uw verslaggever te velde) – Het ideetje kwam uit Vroomshoop. Of er half februari nog animo was voor een uitgestelde nieuwjaarsreceptie. We besloten in goed overleg deze net als vorig jaar te vieren op locatie: Papenslag dus. Nu was het wachten nog op mr. Clearsky, die we sinds begin november vorig jaar ook al niet meer hadden gezien. Zaterdag 26 februari was het dan eindelijk zover: een hogedrukgebied, een stralende zaterdag gevolgd door een heldere, vorstige en maanloze nacht: Kaiserwetter!


En toen was Paul er niet bij. Deze moest helaas vanwege een gastronomische hindernis verstek laten gaan. Dat was jammer, maar gelukkig stond tegen achten de rest van de club wel op de vertrouwde waarneemstek, met volgeladen auto’s en voorzien van samen pakweg 25 duim aan objectiefdiameter. En daar bleef het niet bij. Nog drie waarnemers uit uiteenlopende hoeken van het land waren in deze nacht naar Papenslag gereden en bouwden even verderop een indrukwekkend truss-dobson park op waarvan ik de apertuur maar even buiten beschouwing laat. Hoe meer astrozielen hoe meer vreugd!

Dat gold echter niet voor de ongenode gast die ondanks alles ook was komen aanwaaien: Toch nog Paul? Nee: bewolking! Hoge sluierbewolking, in het holst van de nacht nader geslopen, nota bene midden in een hogedrukgebied. Je moet maar durven!

Uw verslaggever had in al zijn optimisme al een gewaagd plan uitgebroed: het fotograferen van de Helm van Thor (NGC 2359), een explosieve nevel rond een Wolf-Rayetster in Canis Major. Dat plan kon subiet de prullenbak in. Er was hooguit nog ruimte voor visueel spotten van de Orionnevel en een paar dubbelsterretjes.

Het benevelde zwerk noopte ons de aandacht te verleggen naar het obligate receptiewerk: nieuwtjes uitwisselen, elkaars automobielen bespreken en vooral de royaal meegebrachte leeftocht ter tafel brengen. Kortom: van astronomie naar gastronomie. Allereerst was er koffie met gevulde koeken en vervolgens gingen de Frankfurters XXL op het vuur, rijkelijk besproeid met Thomy’s herzhafte Senf. Dat de temperatuur zakte tot ruim onder de –3°C mocht de pret niet drukken.

Zo kon het gebeuren dat de astrofotografie beperkt bleef tot dickpics van de te consumeren Frankfurters, die op de Ajax-burelen niet hadden misstaan. Ik heb niet kunnen vaststellen of de lensdoppen nog één moment van de beide dobsons af zijn geweest.

Af en toe naar boven kijkend zag uw verslaggever de opklaringen allengs breder worden. De Sky Qualitymeter gaf inmiddels 20.69 aan… Overmeesterd door een niet te weerstane verleiding sloop uw scribent nog even terug naar zijn teleskopie, de TeleVue 76 die op zijn Super Polaris in stilte de Orionnevel stond te volgen.
De aanblik van de objectieflens, ondanks lensverwarming bedekt met een overdadig boeket aan ijsbloemen, verloste mij van de bekoring de camera uit te pakken. Daardoor kon de vergeten voedingskabel van de camera ook onbesproken blijven.

Zo werd het toch nog gezellig, tot zo tegen middernacht het moment daar was op te breken. Het inmiddels zwaar berijpte instrumentarium werd weer in de kofferbakken gestouwd, de ruiten van werden van ijsaanslag ontdaan alvorens iedereen zich langs nachtelijke landwegjes huiswaarts spoedde.
Al terugrijdend kon ik de balans opmaken: receptie: top! Astronomie: mwoah…

Volgende pagina »